حیوانات چگونه با هم صحبت میكنند؟
دنیای حیوانات، دنیای پر رمزورازی است، دنیایی كه از دیرباز بشر جستجوگر را به دنبال خود كشانیدهوهر روز او را با كشف جدیدش شگفت زده كرده است. اگر چه اكنون در اقصی نقاط دنیا دانشمندان ومحققان بسیاری مشغول به بررسی و مطالعه در ابعادگوناگون زندگی آنان می باشند ولی هنوز رازهای زیادی بر آنها پوشیده مانده كه مهمترین و در عین حال شگفت انگیزترین آنها را می توان زبان حیوانات دانست كه این امر حتی موجب پدید آمدن شاخه ای جدید، در علم «رفتاری حیوانات» به نام «صداشناسی زیستی» گردیده است. دانشی كه سعی دارد به نشانه های صوتی حیوانات پی ببرد و در این راه به نتایج قابل توجه ای نیز دست یافته است. این كه حیوانات هم می توانند «با هم تكلم كنند، به گفتگو بپردازند، شورا تشكیل دهند، مشاوره كنند،كلامهای عاشقانه بگویند، جشن بگیرند و یا در موقع عزا و ناراحتی، نوحهسرایی كنند.» و شاید قابل تامل باشد كه بدانید اگر چه حیوانات پای بند قلمرو، خانواده، نژاد و غزایز خود هستند ولی جز در مواردی استثنایی (كه برای خود تعریفی خاص دارند) تمامی مشكلات و احتیاجات روزانه خود رااز طریق كلام برطرف كرده و هرگز از وسایل دفاعی خود برای همنوعشان استفاده نمی كنند.با ما همراه شوید تا از دستاوردهای جالب وخواندنی دنیای ارتباطات حیوانات مطلع گردید.
● تعیین قلمرو
قلمرو پرندگان چقدر است و تا كجاست؟ آیا میدانید مهمترین عاملی كه اندازه قلمرو را تعیین میكند این است كه اندازه قلمرو باید چنان باشد كه نرو مادهای كه در آن زندگی میكنند در هر فاصلهای از یكدیگر بتوانند بدون زحمت، خبرهای یكدیگر را درك كنند. كه البته اندازه این قلمروها در پرندگان بسیار متفاوت است، مثلا قلمرو این طور تعیین می شود كه اگر پرنده ای در آشیانه ایستاده باشد، بتوانددیگری را در آن جا نوك بزند. مرغ شاهدانه خوارقطعه زمینی را برای خود نگه می دارد كه بین ۱۰ تا۲۵۰ متر مربع است، مساحتی را كه بلبل در اختیارمی گیرد، خیلی زیاد و از ۱۲۰۰ تا ۲۰۰۰ متر مربع می باشد.
تحقیقات «پروفسور كنراد لورنس» در مورد غازها به شكل منظمتری صورت می گیرد بدین ترتیب كه وقتی محل سكونت خود را یافتند، هفت مرتبه پشت سر هم قارقار می گویند و معنی آن این است كه مزاحم ما نشوید، ما اینجا خوراكی داریم و وضع خوب است. اگر شش مرتبه قارقار كنند معنی آن این است كه باید سرعت كمتر شود، و اگر فقط سه مرتبه صدا كنند یعنی دقت كنید؛ آهسته تر پیش رویم.
●انتخاب همسر و تشكیل خانواده
ارتباطات ما بین حیوانات و با جهان پیرامونشان به غیر از گونه های معدودی از حیوانات كه از طریقی غیركلامی و با نشانه هایی مانند ایجاد رایحه، نور، برق و... صورت می گیرد، اغلب به صورت ادای صوت و ازطریق تارهای صوتی انجام می پذیرد.ایجاد صوت در پرندگان در هنگام جفت گیری به منظور تشكیل خانواده شاید یكی از زیباترین وشگفت انگیزترین جلوه های عالم خلقت باشد.با وجودی كه اندام صوتی در پرندگان نر و ماده تفاوتی ندارند، ولی آواز خواندن اغلب مخصوص پرندگان نر است. اگر چه آوازهای عاشقانه گونه های مختلف پرندگان متفاوت است اما همه آنها یك معنی را می رسانند «من تنها و مجردم، قلمرویی در اختیار وبه دنبال همسری می گردم.» مثلا «سبز قبای نر» میتواند در یك روز، این اطلاعیه را ۲۳۴۰ بار تكرار كند و آن قدر این كار را ادامه خواهد داد تا پرندهای ماده آواز او را دریابد و برای تشكیل خانواده به سویش بشتابد و یا مثلا مرغ مگسخوار در طلب زوج خود روزانه نزدیك به ۳۶۰۰ ترانه میخواند، این پرندگان وقتی همسر خود را پیدا می كنند تعداد ترانههای خود را به یك سوم در روز تقلیل میدهند.
پروفسور گلوك از دانشگاه شیكاگو معتقد است كه خوكهای آبی برای خود الفبای مخصوصی دارند كه مانند الفبای زبان انسانها از تركیب با یكدیگرمی توانند به راحتی با هم صحبت كنند.
«دكتر هوبر» از آلمان نیز بعد از تحقیقات وسیعی در زمینه زبان ملخ ها و جیرجیركها این طور می گوید: «بعضی از ملخها با پاهایشان صحبت میكنند بعضی دیگر نیز با بالهای جلو خود را به هم می مالند و یا این كه فكها را به هم می سایند. به هر صورت صداهایی كه ملخ ها ایجاد می كنند بنا به قواعد بسیار منظمی به جملات و كلماتی مابین آنها تبدیل می شود. حیوان می تواند با تغییر تعداد دندانه هایی كه بر بالش می ساید صداهای مختلفی ایجاد كند.» او معتقد است، ملخ ها بسیار نژادپرستند و جفت خود را در میان هم نوع خود انتخاب میكنند، به طوری كه ملخ نر و ماده در میان علفزارها آواز سرمی دهند و هر نری آواز نوع خود را می خواند گویی كه می گوید: «من مادهای از نژاد خود میخواهم.»
«لورنس» محققی است كه سالهای متمادی درباره پرندگان تحقیق كرده است او داستان عاشقانه بسیار جالبی را از زغنها (حیوان شكاریاب، كوچكتر از كلاغ) حكایت میكند.
«زمانی كه سر دسته زغها برای خود معشوقهای را بر میگزینند با صدای «زیك زیگ» به او اظهار عشق می كنند، از میان تمامی زغن های ماده آن كه زغن نر به او نظر دارد، موضوع را میفهمد و زغن ماده به زبان چشم موضوع را به او می فهماند و مرتبا با حرارت به او نگاه می كند، در تمام این مدت زغن ماده به زبان چشم موضوع را به او می فهماند و مرتبا با حرارت به او نگاه می كند، در تمام این مدت زغن ماده به هر سونگاه می كند و فقط به عاشق خود نظر نمیاندازد. فقطگاهی در مدتی كمتر از یك ثانیه زیرچشمی به او نگاه می كند و بدین وسیله او را مطمئن میسازد، خبرنامزدی سردسته زغن ها با یك زغن ماده به سرعت پخش می شود و تمام پرندگان از این موضوع مطلع و به آن احترام می گذارند.موضوع انتخاب همسر در اردكها متفاوت از بقیه پرندگان است آنها تشریفات خاصی برای یافتن جفت خود دارند و زبان آنها برای جلب جنس ماده زبان رقص و حركات موزون است. تمام اردكهای نر درفضای حدودی جمع میشوند و ماده ها هم دور آنها حلقه می زنند و به آنها نگاه می كنند، آنگاه نرها شروع به رقص دسته جمعی بسیار منظمی كنند، این رقص بسیار شباهت به رقص باله دارد و عجیب آن است كه اگر یكی از اردك های نر در رقص خود یك حركت اشتباهی كند یا قدم اشتباهی بردارد اردكهای ماده تقاضای او را نمی پذیرند.
كمی در رابطه با حشرات هم برای شما بنویسیم: بسیاری از حشرات با زبان بسیار عجیبی با یكدیگر ارتباط برقرار می كنند، آنها به وسیله انتشار بوهای مخصوصی از فاصله های بسیار دور علامت میدهند، حیوان ماده از قسمت های عقب بدن، ماده معطری راترشح می كند و فاصلهای كه حشره نر بو را احساس می كند باور نكردنی است، انسان فقط از فاصله چند متری بو را احساس می كند ولی این حشرات از فاصله چند كیلومتری بوی ماده خود را درك می كنند. دانشمندان برای این كه بفهمند حشرات از چه فاصله ای بو را احساس می كنند از قطارهایی كه درحال حركت بودند كرم های نر را به فاصله های منظمی رها كردند. پس از طی یازده كیلومتر بسیاری از كرم ها راه محل سكونت ماده ها را پیدا كردند و عجیب است، نه؟
●مشاوره برای رهایی از خطر
خوكهای آبی همان قدر كه بسیار هوشمند و زیركنند، حراف نیز میباشند و صداهای دسته جمعی آنها برای كارشناسان نیروی دریایی ایجاد دردسرهای بزرگی را می كند. زیرا موجب اختلالات و اشتباهاتی در دستگاههای گیرنده صوت و لوازم دفاعی زیردریایی ها می شود. از این رو دانشمندی با نام دكتر «لیلی» در امریكا به اتفاق همكارانش در صدد برآمدند تا دست به آزمایشهایی بزنند و علت این پرحرفی وسروصدای زیاد این حیوانات را دریابند، آنها در ساحل اقیانوس آرام در عرض دهانه مردابی پانزده نشانه را به فاصله سه تا بیست متر از یكدیگر جای داده و در نزدیكی آن محل دو میكروفن همراه با ضبطصوتی قرار دادند. بعدازظهر همان روز پنج خوك دریایی در پانصد متری آن محل ظاهر گشتند، ضبط صوت صداهای آنها را ضبط كرد و معلوم شد كه حیوانات تشخیص داده اند كه بر سر راهشان چیزهای مشكوكی قرار دارد. آنها سرعت حركت خود را كم كردند و وقتی كه به فاصله ۴۰۰ متری (نزدیك دهانه مرداب) رسیدند گروه به هم فشردهای تشكیل دادند.
آنگاه یكی از آنها از گروه جدا شده و با احتیاط از یك نشانه به نشانه دیگر رفت، سپس به سوی هم قطاران خود بازگشت، در این موقع كنسرتی از سوتهای گوشخراش حیوانات مانند طوفانی در دریا بلند شد.بعد از این «مشاوره» پیش قراول دیگری برای تحقیق درباره اشیایی كه موجب سوظن آنها شده بود اعزام شد.پس از بازگشت گشتی دوم سوت های دیگری به گوش رسید و پس از این در جلسه آرامش برقرار شد.آن گاه خوك ها در حالی كه سوت می كشیدند پیش رفتند و به محض این كه موانع را رد كردند و تصمیم گرفتند كه به راهشان ادامه دهند سكوت كردند وناپدید شدند. البته كسی نتوانست جزییات گفتگوی آنها را دریابد ولی تیم تحقیق بر این عقیده شد كه آنهابرای شناخت چگونگی خطر مشاوره كرده ومذاكرات آنها درباره این مطلب بوده است: «آیا این نشانه ها با تورهای ماهی گیری انسانها شباهتی دارد ویا خطر دیگری را در بردارد.»
اما مارماهی با زبانی دیگر برای اعلام خطر و ترساندن دشمن اقدام میكند و آن هم ایجادارتعاش در سراسر بدن است. این نوع ماهی در بدن خود نیروی برق تولید میكند، قابل توجه است كه بدانید رومیهای قدیم در زمان «نرون» با شوك برق این حیوان بعضی از بیماریها را معالجه میكردند، بیمارانی را كه گرفتار بیماریهای روحی یا سردرد و یا نقرس بودندداخل استخری می كردند كه تعدادی ماهی برق دار درآن وجود داشت تا شفا یابند. بد نیست بدانید كه زاغ با فریاد به دشمن حمله می كند، اگر بچه هایشان بترسند و علامت بدهند، پدرو مادرشان به سرعت و بلافاصله برمی گردند و بامشاهده دشمن بدون توجه به نیروی جسمی خود، به آن حمله و تمامی جنگل را با فریادهای خود خبرمی كنند.
در حیوانات بزرگتر و كاملتر نیز غریزه علاقه پدر ومادر به فرزند كاملتر دیده می شود. گوریلها برای حمایت از فرزندان خود نعره های جنون آمیز سرمی دهند و به سر و سینه خود می كوبند. همچنین دانشمندان امریكایی در یكی از باغ وحش های نیویورك آزمایشی را درباره زبان میمون ها در زمان خطر به عمل آوردند و متوجه شدند، هنگامی كه ابرهای طوفان زا در هوا ظاهر می شود، میمون های پیش كسوت با صداهایی اعلام خطر كرده و به سرعت بچه ها را به جای امنی راهنمایی می كنند.
● اعلام تسلیم، عجز و درماندگی
حیوانات علامت دیگری هم دارند كه در بسیاری از آنها مشترك است و اغلب انسانها هم آن را درمی یابند، این علامت فریادهای درماندگی است و این زمانی رخ می دهد كه یا در سوگ همنوع خودمی نشینند (مانند كلاغها و میمونها) و یا در موقع جنگ و دعوا حالت تسلیم به خود میگیرند، ولی یكی از جالبترین حالتها در میان خروسها دیده می شود. كه خواندن آن خالی از لطف نیست.
در جنگ خروسهای بالغ، دو حیوان تا موقعی میجنگند كه یكی از آنها احساس ضعف كند و فراراختیار كند، اگر او پشت به گوشه دیواری داشته باشد و نتواند فرار كند سر خود را در جعبه یا سطل یا سوارخی فرو می برد و اعتراف به تسلیم میكند!
و اما در این مقاله سعی ما بر این بود كه مطالب جالب و شگفت انگیزی از یافته های دانشمندانی را كه شاید تمامی سالهای عمر خود را تنها در راه شناخت و آگاهی یافتن به زبان و چگونگی ارتباط جانداران صرف كردهاند را ارائه دهیم .
منبع : خانواده سبز
ارسال در تاريخ سه شنبه 31 خرداد 1390برچسب:صحبت حیوانات, آیا حیوانات باهم صحبت می کنند, توسط غلامرضا غلامپور
تبادل
لینک هوشمند
آمار
وب سایت:
